انواع تومور مغزی در کودکان
تومور مغزی چیست
تومور مغزی هنگامی بروز می دهد که یک تغییر ژنتیکی در سلول های طبیعی مغز اتفاق افتد.
تومور های مغزی اولیه شامل مواردی هستند که از همان ابتدا در مغز بروز داده و از نواحی دیگر به مغز نرسیده اند. با این که برخی تومور های مغزی در اثر جهش های ژنی و وراثتی هستند؛ اما علت تومور های مغزی اولیه اغلب ناشناخته است و اغلب تومور های مغزی در اثر جهش های بدنی بوده و وراثتی نیستند.
تومور های سیستم عصبی مرکزی (مغز و ستون فقرات)، رایج ترین تومور های جامد در کودکان هستند.
علائم تومور مغزی کودکان
علائم و نشانههای تومور مغزی کودکان بسیار گوناگون است و به نوع، اندازه، محل قرارگیری و سرعت رشد تومور بستگی دارد. برخی از علائم تومور مغزی در سایر بیماریها هم دیده میشود و متاسفانه این موضوع نسبت دادن آنها به تومور مغزی را با تردید روبهرو میسازد. برخی از علائم شایع تومور مغزی کودکان عبارتند از:
- سردرد (که با گذشت زمان شدیدتر و تعداد دفعات آن بیشتر میشود)
- احساس فشار در سر
- تهوع یا استفراغ
- آغاز ناگهانی مشکلات بینایی
- پر بودن ملاج نونهالان در بین استخوانهای جمجمه آنها
- تشنج بدون هرگونه سابقه قبلی
- حرکات غیرطبیعی چشم
- اختلال در صحبت کردن
- مشکلات بلع غذا
- بیاشتهایی
- مشکلات حافظه و یادگیری
انواع تومور مغزی در کودکان
اغلب تومور مغزی در کودکان (60 درصد) در گودی خلفی جمجمه به وجود می آیند. شایع ترین تومور ها به ترتیب تعداد بروز عبارتند از: مدولو بلاستوما، آستروسیتومای پیلوسیتیک کودکان (JPA)، اپندیموما، گلیومای پونتین ذاتی منتشر (DIPG) و تراتوئید رابدوئید غیر طبیعی (ATRT).
40 درصد دیگر تومور مغزی در کودکان در نیم کره های مخچه هستند. این تومور ها شامل مواردی همچون آستروسیتوما، گانگلیوما، کرانیوفارینژیوما، تومور نورو اکتودرمال بدخیم محیطی (PNET)، تومور های سلول های ژرمینال، تومور های نورو اپیتلیال دیسمبریوپلاستیک (DNET)، اولیگو دندرو گلیوما و مننژیوما می شوند.
1- گلیوما
رایج ترین نوع تومور مغزی در تمامی سنین گلیوما است. گلیوما ها شامل سلول های گلیال هستند که بافت حمایتی مغز را تشکیل می دهند. دو نوع عمده تومور های گلیال آستروسیتوما و اپندیدوما هستند.
آستروسیتوما
تومور مغزی آستروسیتوما نوعی سرطان است که ممکن است در مغز یا نخاع شکل بگیرد . ازعوارض این بیماری می توان به سردرد و فلج بدن اشاره کرد. اغلب این تومورها از طریق عمل جراحی قابل درمان است
گلیوما های بدخیم
این تومور ها شامل آستروسیتوما های آناپلاستیک و گلیوبلاستوما ها بوده، امکان بروز در هر جایی از مغز را داشته و بسیار تهاجمی تر از آستروسیتوما ها هستند. این موارد هیچگاه تنها با جراحی درمان نشده و نیازمند برنامه ای ترکیبی از پرتو درمانی و شیمی درمانی هستند.
اپندیموما
اپاندیموما سومین نوع شایع تومور مغزی در کودکان است که تقریباً 10 درصد از نئوپلاسمهای اولیه سیستم اعصاب مرکزی را در برمیگیرد. این یک تومور نورواپیتلیال است که ممکن است در پوشش اپندیمال سیستم بطنی یا کانال مرکزی نخاع یا اطراف آنها را ایجاد شود. اپاندیموما سه بخش مجزا شامل ستون فقرات، مغز خلفی و بالای چادرینه را میتواند درگیر کند. حدود دوسوم اپاندیموما در ناحیه مغز خلفی ایجاد میشوند. با انجام عمل جراحی و رادیوتراپی، میزان بقای 5 ساله بین 50 تا 81 درصد گزارش شده است. پیشآگهی فردی به سن، میزان رزکسیون و به طور فزایندهای به متغیرهای بیولوژیکی فرد بستگی دارد. نقش شیمی درمانی برای نوزادان و بیماران مبتلا به بیماریها پس از عمل در حال بررسی است.
با وجود اینکه تومورهای مغزی در کودکان چندان رایج نیست اما اپاندیموما از رایجترین انواع سرطان مغز بین کودکان به شمار میرود. این نوع از تومورها میتواند در مغز، مخچه و یا نخاع رشد کند و بسته به محل ایجاد آن زیر نظر پزشک درمان میشود
2-تومورهای ترکیبی گلیو نورو نال
این تومور ها حاوی ترکیبی از سلول های گلیال (اغلب آستروسیت) و نورون ها (سلول های گانگلیون) هستند که در کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر بروز می دهند. این تومور ها بیشتر در مخچه به وجود می آیند . این تومور اغلب با جراحی برداشته می شود
گانگلیوگلیوما
تومورهای گانگلیوگلیوما شامل سلولهای گلیال و نورون هستند. این تومورها در بزرگسالان بسیار غیر معمول است و معمولا رشد آنها کند است (گرید دو) و معمولا به تنهایی به کمک عمل جراحی یا پرتو درمانی و عمل جراحی درمان میشوند.
تومور ساب اپاندیمال سلول بزرگ
این تومور ها به ندرت بدخیم بوده و در کودکانی رایج هستند که به یک بیماری ژنتیکی به نام توبروس اسکلروزیس ابتلا دارند.
زانتو آستروسیتومای پلئومورفیک
این تومور ها اغلب خوش خیم بوده و در میان نوجوانان و افراد بالغ جوان بیشترین شیوع را دارند.
3- تومور های رویانی
تا 25 درصد تومور های سیستم عصبی که در کودکان و شیر خواران یافت می شوند، تومور های متشکل از سلول های نورو اپی تلیال تمایز نیافته هستند.
هنگامی که سیستم عصبی تشکیل می شود، سلول های نورو اپی تلیال به سلول های عصبی و گلیال (بافت پشتیبان) تمایز می یابند. دو نوع عمده تومور های رویانی به شرح زیر هستند:
تومور نورو اکتودرمال اولیه (PNET)
رایج ترین تومور رویانی است که با وجود بروز متداول آن در مخچه، می تواند در هر جایی از سیستم عصبی بروز دهد. هنگامی که این اتفاق می افتد تومور را با عنوان مدولو بلاستوما یاد می کنند. پیشرفت های جدید در روش های درمانی، درمان این تومور ها را موثر تر کرده است.
تومور رابدوئید تتراتوئید غیر طبیعی
90 درصد بیماران مبتلا به این تومور ها دارای سن 2 سال یا کمتر هستند. تقریبا 90 درصد این تومور ها در اثر ناهنجاری کروموزوم 22 به وجود می آیند. این تومور ها با اینکه معمولا در مخچه بروز می دهند اما می توانند هر جایی از سیستم عصبی را به خود مبتلا کرده و حتی در کلیه های شیرخواران پدیدار شوند. در زمان تشخیص، نزدیک به یک سوم این تومور ها از طریق سیستم عصبی انتشار یافته اند.
4- کارسینوما یا پاپیلومای کوروئید پلکسوس
این تومور ها نیز در بطن های مغزی یافت می شوند. تومور های کوروئید پلکسوس خوش خیم یا بد خیم بوده و می توانند در سرتاسر سیستم عصبی انتشار یابند. کارسینوما یا پاپیلومای کوروئید پلکسوس پر از عروق خونی بوده و برداشت آن ها به دلیل خونریزی زیاد دشوار است
5- تومور های ناشی از بافت های غیر نورو اپی تلیال
حفرات درون جمجمه و ستون فقرات حاوی بافت ها و ساختار هایی هستند که می توانند سبب رشد تومور شوند. برخی از این تومور ها از جمله موارد زیر در کودکان بیشتر پدیدار می شوند:
کرانیو فارینژیوما
این تومور های خوش خیم از بافت به جا مانده از تکامل سر رشد می کنند. از آن جایی که این تومور ها در قاعده جلویی مغز و در نزدیکی غده هیپوفیز و اعصاب چشمی بروز می دهند، می توانند سبب ایجاد مشکلات عصبی و غددی شوند. امکان دارد، جراحی توانایی رفع کامل آن ها را نداشته باشد.
تومور های ناحیه بادامی یا پینه آل
این تومور ها در نزدیکی غده بادامی در قاعده جمجمه به وجود می آیند. رایج ترین نوع آن ها ژرمینوما است که با پرتودرمانی درمان می شود.
6- تومور های مننژیال
مغز و طناب نخاعی با غشا هایی به نام سخت شامه، عنکبوتیه و نرم شامه پوشیده شده اند. تومور های مننژیوما از این غشا ها منشا گرفته و در افراد بالغ شیوع بیشتری دارند.